Bezpieczeństwo pożarowe jest jednym z najistotniejszych aspektów zarządzania ryzykiem
w każdym obiekcie, niezależnie od jego przeznaczenia. Opracowanie instrukcji bezpieczeństwa pożarowego jest obowiązkowe dla obiektów bądź ich części stanowiących odrębne strefy pożarowe, przeznaczonych do wykonywania funkcji użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, magazynowych oraz inwentarskich o kubaturze brutto przekraczającej 1000 m3 lub 1500 m3 dla budynku inwentarskiego i stanowi fundament działań prewencyjnych oraz reagowania w sytuacjach kryzysowych. Instrukcja ta ma na celu zapewnienie odpowiednich działań w przypadku wystąpienia pożaru, a także wskazówki dotyczące zapobiegania takim zdarzeniom. Poniżej przedstawiamy, czym dokładnie jest instrukcja bezpieczeństwa pożarowego, jakie powinna zawierać elementy oraz jakie są jej zadania.
Czym jest instrukcja bezpieczeństwa pożarowego?
Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego to dokument, który zawiera szczegółowe wytyczne dotyczące ochrony przed pożarami. Ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa osób przebywających w danym obiekcie, ochronę mienia oraz zapobieganie powstawaniu pożarów lub ich rozprzestrzenianiu się.
Elementy instrukcji bezpieczeństwa pożarowego
Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego musi zawierać szereg istotnych informacji, które umożliwią skuteczne i bezpieczne zarządzanie sytuacjami kryzysowymi związanymi z pożarem. W skład takiej instrukcji wchodzą następujące elementy:
- warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia, sposobu użytkowania, prowadzonego procesu technologicznego, magazynowania (składowania) i warunków technicznych obiektu, w tym zagrożenia wybuchem;
- określenie wyposażenia w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice oraz sposoby poddawania ich przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym;
- sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia;
- sposoby zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym, jeżeli takie prace są przewidywane;
- warunki i organizację ewakuacji ludzi oraz praktyczne sposoby ich sprawdzania;
- sposoby zapoznania użytkowników obiektu, w tym zatrudnionych pracowników, z przepisami przeciwpożarowymi oraz treścią przedmiotowej instrukcji;
- zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla osób będących ich stałymi użytkownikami;
- plany obiektów, obejmujące także ich usytuowanie, oraz terenu przyległego, z uwzględnieniem graficznych danych dotyczących w szczególności:
- powierzchni, wysokości i liczby kondygnacji budynku,
- odległości od obiektów sąsiadujących,
- parametrów pożarowych występujących substancji palnych,
- występującej gęstości obciążenia ogniowego w strefie pożarowej lub w strefach pożarowych,
- kategorii zagrożenia ludzi, przewidywanej liczby osób na każdej kondygnacji i w poszczególnych pomieszczeniach,
- lokalizacji pomieszczeń i przestrzeni zewnętrznych zaklasyfikowanych jako strefy zagrożenia wybuchem,
- podziału obiektu na strefy pożarowe,
- warunków ewakuacji, ze wskazaniem kierunków i wyjść ewakuacyjnych,
- miejsc usytuowania urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, kurków głównych instalacji gazowej, materiałów niebezpiecznych pożarowo oraz miejsc usytuowania elementów sterujących urządzeniami przeciwpożarowymi,
- wskazania dojść do dźwigów dla ekip ratowniczych,
- hydrantów zewnętrznych oraz innych źródeł wody do celów przeciwpożarowych,
- dróg pożarowych i innych dróg dojazdowych, z zaznaczeniem wjazdów na teren ogrodzony;
- wskazanie osób lub podmiotów opracowujących instrukcję
Wymogi prawne dotyczące instrukcji bezpieczeństwa pożarowego
Opracowanie instrukcji bezpieczeństwa pożarowego stanowi czynność z zakresu ochrony przeciwpożarowej w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 7 ustawy o ochronie przeciwpożarowej
i wymaga od autora wiedzy specjalistycznej w przedmiotowym obszarze. Zgodnie z art. 4 § 2 oraz 2a i 2b ustawy o ochronie przeciwpożarowej autor (lub osoba dokonująca aktualizacji) powinien posiadać jedne z następujących kwalifikacji: posiadać tytuł zawodowy inżynier pożarnictwa, mieć ukończone w Szkole Głównej Służby Pożarniczej studia wyższe w zakresie inżynierii bezpieczeństwa w specjalności inżynieria bezpieczeństwa pożarowego, posiadać wykształcenie średnie lub średnie branżowe i uprawnienia inspektora ochrony przeciwpożarowej, kwalifikacje do wykonywania zawodu technik pożarnictwa.
Podsumowanie
Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego jest niezbędnym elementem w każdym obiekcie, który może być narażony na ryzyko pożaru. Zapewnia ona odpowiednią organizację działań w przypadku pożaru, a także wskazówki, jak zapobiegać takim zdarzeniom. Opracowanie kompleksowej instrukcji, jej regularne aktualizowanie oraz szkolenie pracowników w zakresie ochrony przeciwpożarowej stanowią kluczowe elementy skutecznego zarządzania bezpieczeństwem pożarowym w obiekcie.